Emissiebeperkende innovaties in de betonwegenbouw

Binnen de betonsector en daarmee ook in de betonwegenbouw is al jaren aandacht om CO₂-emissie in alle fases van het betonproces te beperken: van grondstoffen, transport naar de productielocatie, het productieproces, transport en verwerking op de bouwlocatie. De eerst winsten zijn met name behaald uit innovatieve betonmengsels en het gebruik van gerecyclede grondstoffen. Voor het transport zijn inmiddels elektrische kippers en betonmixers op de markt beschikbaar. Maar voor de verwerking op wegenbouwlocatie was nog geen emissieloze slipformpaver beschikbaar. Tot nu toe!

Voorloper met elektrificatie
Nederland is in Europa samen met Zweden en Noorwegen voorloper op het gebied van elektrificatie van bouwmaterieel. Voor het kleinere materieel tot 56 kW zijn inmiddels elektrische modellen beschikbaar en worden al ingezet op bouwlocaties. Voor het grotere en zwaardere materieel geldt dit nog niet. Daarbij spelen de ontwikkelkosten, benodigde investeringen en lopende aflossingen een belangrijke rol.
Internationale fabrikanten van slipformpavers hebben de elektrificatie van dit type machine echter nog niet opgepakt.

Eigen ontwikkeling
De Roos Groep BV uit Bladel heeft in eigen beheer de eerste volledig elektrische slipformpaver ontwikkeld en gebouwd. Deze slipformpaver is onlangs met succes voor de eerste keer ingezet bij de aanleg van een fietspad in de Gemeente Reusel. Met deze elektrische slipformpaver kunnen fietspaden, busbanen en rijwegen aangelegd worden met een maximale breedte van 5 meter. Dankzij toepassing van de modernste technieken kan met de machine volledig emissievrij worden gewerkt. Met één acculading kan circa 500 meter betonverharding worden aangelegd. Dat komt overeen met een dagproductie van een gelijkwaardige machine aangedreven met brandstof.

“Omdat er nog geen elektrische slipformpaver op de markt is, heeft onze Materieeldienst er een onder eigen regie ontwikkeld. Hiervoor werd een eigen paver nagenoeg geheel gestript en weer opgebouwd als elektrische machine. Daarbij werd samengewerkt met meerdere partners voor ontwerp, advisering en levering accupakket, hydraulische componenten en automatisering en de aangepaste stalen constructie ten behoeve van het 3500 kg 400KW zware accupakket. Tevens werd de machine voorzien van een 3D-besturing.” Aldus Tom Roos, CEO van de Roos Groep B.V. Het resultaat is een volledig emissievrije slipformpaver met 3D aansturing en een eenvoudig op te laden of te wisselen accupakket.

Toenemende vraag
Met deze slipformpaver heeft het bedrijf een unieke propositie en kan het inspelen op de toenemende vraag in bestekken naar het gebruik van elektrisch materieel, draagt bij aan verdere verduurzaming en aan het imago van het familiebedrijf.
Er komen al 100% emissievrije (proef)projecten op markt, waarbij al het materieel dat ingezet wordt, dus elektrisch moet zijn. Bij betonwerken dus aanvoer van beton met elektrische kippers of betonmixers. Van veel klein materieel zijn al elektrische varianten op de markt.

Eigenschappen
De elektrische machine is vanwege het accupakket zwaarder dan de diesel-variant, maar dit heeft een gunstige invloed op de vlakheid van het betonoppervlak. De geluidproductie is lager en dat is gunstig voor personeel en de omgeving. Ook is er geen luchtvervuiling meer door de uitstoot van de diesel verbrandingsmotor. De elektrische motor wordt nu uitgezet als de betonaanvoer stagneert, mede om de accu te sparen. Bij de dieselmotor blijft de motor in de regel stationair draaien.
De verwachting is dat de onderhoudskosten van een elektrische paver goedkoper zal zijn dan van een diesel uitvoering. De toekomst zal dat moeten uitwijzen.

Uitdaging voor oplaadlocatie
Kan je voor het (’s-nachts) opladen van het kleinere elektrisch materieel naar het werkdepot of je eigen bedrijfslocatie; de betonpaver blijft op het werk staan. Voor het opladen van het accupakket van 3500 kg, moet dus een creatieve oplossing worden gezocht. Wisselen met een tweede accupakket, of eruit halen, ergens in de buurt opladen en ‘s-morgens weer in de machine plaatsen. Een verplaatsbaar laadstation zou ook een oplossing kunnen zijn. Het is dus een uitdaging om een kostentechnische en efficiënte oplaadlocatie te verkrijgen!
N.B. Voor het verwijderen of wisselen van het accupakket is vanwege het gewicht wel een kraantje nodig!

Bij het vinden van een geschikte oplaadlocatie is niet alleen de locatie van belang maar ook de aldaar beschikbare netwerkcapaciteit. Deze capaciteit staat in meerdere regio’s in Nederland onder druk, waardoor bedrijven niet kunnen uitbreiden en nieuwe woningen en bedrijven niet op het elektriciteitsnet kunnen worden aangesloten. Samenwerking tussen bedrijven is actueel om mogelijk van elkaars overcapaciteit op het net gebruik te maken.

Wellicht ligt hier ook een taak voor de opdrachtgever die in haar uitvraag een toenemend gebruik van elektrisch materieel vereist.
Lees hoe Gemeente Eindhoven omgaat het verminderen van fossiele brandstoffen voor werkmaterieel en het bevorderen van de inzet van E-materieel in het artikel 'Uitvraag met inzet van elektrisch materieel (SEB-inkopen) krijgt steeds meer vorm'