Rotonde luchtfoto

Reflectietabellen (R-tabellen)

  • 18 november 2021

Voor het kwantificeren van de wegdekreflectie bij de verschillende belichtingen zijn reflectietabellen of R-tabellen opgesteld. Op dit moment zijn de R-tabellen voor openbare verlichting en asfaltverhardingen het meest uitgewerkt door inspanningen van de CIE

CIE*: Commission Internationale de l’éclairage.
in de vorige eeuw.

De standaardclassificatie van R-tabellen Openbare Verlichting voor droge wegdekken in representatieve toestand is weergegeven in tabel 1.

Tabel 1: Tabel met C, R- en N-classificatie inclusief Qo / S1 waarden (bron: CIE 144)
ClassTable
NameS1 rangeNameS1QdQ0Q0/Qd
CI S1<0,40C10,240,0900,1001,11
CII0,40≤S1C20,970,0540,0701,30
R1 S1<0,42R10,250,0870,1001,15
RII0,42≤S1<0,85R20,580,0570,0701,23
RIII0,85≤S1<1,35R31,110,0500,0701,40
RIV1,35≤S1R41,550,0520,0801,54
NI S1<0,28N10,180,0920,1001,09
NII0,28≤S1<0,60N20,410,0610,0701,15
NIII0,60≤S1<1,30N30,880,0540,0701,30
NIV1,30≤S1N41,610,0540,0801,48

R-tabellen kunnen ook voor bijvoorbeeld koplampverlichting, wegmarkering en tunnelwanden gemaakt worden. Deze zijn echter nu nog niet beschikbaar.

De R-tabellen zijn belangrijk voor een goede simulatie en weergave van glans- en spiegeleffecten van wegdekken en tunnelwanden in simulatiesoftware. Een ontwikkeling hierin is rekensoftware met BRDF (Bidirectional Reflectance Distribution Function) gegevens van materialen waarin de volledige meetgeometrie wordt meegenomen.

Gebruik standaard R-tabellen
Er wordt voor de berekeningen voor openbare verlichting in Nederland voor asfaltverhardingen veelal gerekend met de standaard R-tabellen C2, R2 of R3. Wanneer het type asfaltverharding bekend is, kan in de huidige praktijk in een voorontwerp van de openbare verlichting gerekend worden met de volgende standaard tabellen met bijbehorende Qo-waarden*.

* Opmerking
Deze indeling wijkt enigszins af van de voorgestelde benaderingswijze in het hoofdstuk ‘Specificeren van wegdekreflectie’ om te komen tot een prognose van Qo-S1 van de verschillende typen verhardingen via een praktijkmeting van de reflectiecoëfficiënten Rl, Qd en Y.

Tabel 2: Overzicht gebruik standaard R-tabellen (CIE) in representatieve toestand na verwijdering bitumenfilm en in droge toestand
Type asfaltStandaard R-tabelQo donker wegdek
[cd·m-2·lx-1]
Qo helder wegdek
[cd·m-2·lx-1]
AC SurfC20,05 tot 0,06 0,090 tot 0,100
SMAR20,06 tot 0,070,090 tot 0,100
ZOABC2 of ZOAB0,04 tot 0,050,090 tot 0,100
CementbetonC10,090 tot 0,100
ElementenverhardingOp advies – afhankelijk van kleur en textuur

Wegdekreflectie bij dag- en tegenlicht
R-tabellen kunnen ook gebruikt worden voor het kwantificeren van wegdekreflectie bij tegenlichtsituaties met zonlicht. Waarneming en lichtinval zijn hierbij georiënteerd in het zelfde vlak of in de nabijheid hiervan. Door tegenlicht kunnen hinderlijke glans- en spiegeleffecten ontstaan met lokaal een sterk verminderde zichtbaarheid. Ook het voorkomen van verblinding overdag door te hoge wegdekreflectie kan op deze wijze gekwantificeerd worden. Tabel 3 geeft een voorbeeldberekening. De berekening geldt voor een droog en donker wegdek met een gemiddelde spiegeling.

Tabel 3: Voorbeeldberekening van luminanties L van een donker en droog wegdek bij tegenlichtsituaties.

D3040_2-7.jpg

Aanbevolen wordt om bijvoorbeeld voor pleinen en andere relatief grote vlakken in het gezichtsveld een Qo van maximaal circa 0,18 cd·m-2·lx-1 aan te houden om overmatige verblinding bij daglicht van zonlicht bij tegenlichtsituaties te voorkomen. De spiegelfactor S1 en aanverwante macrotextuur spelen hierbij ook een belangrijke rol om hinderlijke spiegel-, glanseffecten en indirecte verblinding te voorkomen. Het laat zich kwantificeren door het opstellen van een tabel conform tabel 3.