White topping op Fries fietspad
Het fietspad langs de N355 tussen Leeuwarden en Tytsjerk was toe aan een flinke opknapbeurt. Daarnaast was er de wens vanuit de provincie Friesland om het fietspad ook te verbreden en de markt uit te dagen om met een duurzame oplossing te komen.
Innovatie-atelier
De provincie Friesland deed de uitvraag vanuit het innovatie-atelier. Dit is een initiatief van de provincies Friesland, Groningen, Drenthe en Bouwend Nederland (regio Noord) en NL Ingenieurs. Het innovatie-atelier heeft als doel om samen met de markt innovaties op infragebied te realiseren. De provincie heeft de ingebrachte ideeën beoordeeld op uitvoerbaarheid, levensduur, ruimtelijke kwaliteit, innovatie en prijs. White topping van Schagen Infra BV uit Hasselt kwam hierbij als beste, meest duurzame idee uit de bus.
Wat is white topping?
White topping is een composiet verhardingsconstructie, waarbij een relatieve dunne betonlaag hechtend op een bestaande asfaltlaag wordt aangebracht. Vandaar de naam white topping: 'wit op zwart'.
Bij white topping wordt onderscheid gemaakt in de dikte van de toplaag van beton:
- dunne toplaag: dikte tussen 100 en 200 mm (TWT = thin white topping);
- zeer dunne toplaag: dikte tussen 50 en 100 mm (UTW = ultra thin white topping).
Waar is white topping voor geschikt?
White topping kan worden toegepast om gedegenereerde asfalttoplagen te vervangen en de wegconstructie duurzaam te herstellen/versterken. Voorwaarde is wel dat de resterende asfaltlaag nog voldoende dik is en over voldoende draagkracht beschikt. White topping is dus niet geschikt indien de resterende asfaltlaag te dun en/of geheel gedegenereerd is.
Fietspad N355
Op het fietspad N355 tussen Leeuwarden en Tytsjerk is door de aannemer een dunne laag van 10 en 12 cm beton met constructieve kunststofvezels aangebracht. Dit white topping-principe is nog niet eerder in Nederland toegepast. Door de toevoeging van kunststofvezels wordt een hoge sterkte en een lange levensduur gegarandeerd en kan op de betondikte worden bespaard.Een standaardoplossing voor dit fietspad zou nl. een betondikte van 16 à 18 cm zijn. Eén van de randvoorwaarden voor dit project was dat het fietspad niet hoger mocht komen te liggen dan de naastgelegen N355 in verband met de waterafvoer. Dan zou ook nog een deel van de bestaande fundering verwijderd moeten worden. Een white topping met een betondikte van 10 en 12 cm biedt een substantiële reductie van de laagdikte en daarmee de beste oplossing, waarmee Schagen Infra dit project gegund kreeg.
Het te reconstrueren fietspad heeft een lengte van circa 1.450 m. Het 2 m brede fietspad wordt bij de reconstructie verbreed tot 3,5 m. Voordat het beton kan worden aangebracht wordt het oude asfalt tot op de slakkenfundering afgefreesd. Het afkomende materiaal wordt hergebruikt als funderingsmateriaal voor het te verbreden deel van het fietspad.
Ervaring opdoen met vezels
Om praktijkervaring op te doen met de verschillende typen vezels zijn twee typen vezels toegepast; elk in een deel van 600 m1. Type 1 is Forta ferro (2,25 kg/m3) van leverancier Dutch Fiber Trading, type 2 is Concrix (4 kg/m3) van leverancier Convez. Met elk vezeltype zijn vakken van 10 en 12 cm dikte aangelegd.
De betonkwaliteit van het mengsel is C35/45 geproduceerd en geleverd door de Leeuwarder Beton Centrale. Het cement bestaat uit 25% portlandcement CEM I en 75% uit CEM III B.
Het fietspad is aangelegd met behulp van een door de aannemer zelf ontwikkelde betonpaver die een minimale werkbreedte naast de machine nodig heeft.
De betonspecie wordt met kippers afgehaald bij de betoncentrale en op het werk gelost in een tussenopslag. Vanuit deze tussenopslag wordt de betonspecie overgeladen op een dumper, die het beton in de hopper van de paver stort.
Circa 24 uur na aanleg zijn in het fietspad om de 3,5 m dwarsvoegen aangebracht door zaagsnedes (3 mm breed) aan te brengen tot 1/3 van het beton. Beton wil bij verharding krimpen en zal dan gecontroleerd scheuren op die plaatsen waar tijdig zaagsneden zijn aangebracht.
Om het uitzettingsgedrag van het vezelversterkte beton te kunnen monitoren zijn in elk vak van 600 m1 op verschillende afstanden uitzetvoegen aangebracht.
Proefvakken
Om de eerste toepassing van White topping in Nederland tot een succes te maken, heeft Schagen Infra vooraf op haar eigen terrein in Hasselt proefvakken aangelegd om daarmee op zowel betontechnologisch als uitvoeringtechnisch gebied ervaring op te doen.
In totaal zijn zes proefvakken gefreesd uit de bestaande asfaltverharding met een diepte van 8 cm. In elk vak werd een vezelversterkt betonmengsel aangebracht. Voor elk proefvak werd een ander type vezel gebruikt.
